Quýt nhà ai chín đỏ cây Hỡi em đi học, hây hây má tròn Trường em mấy tổ trong thôn Ríu ra ríu rít chim non đầu mùa. Đoạn thơ bốn câu ngắn này là một lát cắt đầy tươi sáng và trong trẻo về làng quê Việt Nam trong buổi sớm mùa xuân – nơi cuộc sống thanh bình đang trở lại sau những năm tháng khói lửa chiến tranh. Qua nhịp thơ nhẹ nhàng, Tố Hữu đã gợi lên một không gian đậm chất quê, đậm tình người, khiến người đọc như thấy lòng mình dịu lại giữa bộn bề của cuộc sống. Mở đầu bằng hình ảnh “Quýt nhà ai chín đỏ cây”, nhà thơ gợi ra một cảm giác yên ả và trù phú. Trái quýt chín đỏ không chỉ là dấu hiệu của mùa xuân đến mà còn là biểu tượng của sự đủ đầy, ấm áp, báo hiệu một năm mới tốt lành. Cách nói “nhà ai” vừa thân mật, vừa gợi sự gần gũi, giống như ánh nhìn âu yếm dành cho một vùng quê đã gắn bó máu thịt với người dân. Câu thơ chỉ có sáu chữ, nhưng mở ra cả không gian màu sắc – mùi hương và cả cảm xúc mùa xuân. Từ cảnh vật, ánh nhìn của nhà thơ chuyển sang con người – một em bé đi học, với “má tròn hây hây” như trái quýt đỏ thắm. Cách dùng điệp thanh “hây hây má tròn” như nhịp tim rộn rã, gợi sự đáng yêu, khỏe khoắn, trong sáng. Câu thơ không chỉ tả một cô bé, mà còn là biểu tượng cho thế hệ mới đang lớn lên trong hòa bình, là tương lai tươi sáng của dân tộc. Đó là vẻ đẹp không tô vẽ, không cao siêu – mà thật gần gũi, đời thường, tự nhiên như nắng sớm, như gió lành đầu năm. Không gian thơ tiếp tục mở rộng qua câu: “Trường em mấy tổ trong thôn”. Hình ảnh ngôi trường nhỏ, đơn sơ với những lớp học ghép được đặt ngay giữa xóm làng gợi một nếp sống đậm chất nông thôn Việt Nam. Dù thiếu thốn về vật chất, nhưng đó lại là nơi tràn đầy tiếng cười, tiếng học, và hy vọng. Sự hiện diện của “mấy tổ” gợi đến sự đoàn kết, gần gũi, ấm cúng của cộng đồng – nơi mà việc học tập trở thành một phần của đời sống thường nhật, và là hành trình bắt đầu cho bao mầm non đất nước. Câu thơ cuối – “Ríu ra ríu rít chim non đầu mùa” – là âm thanh trong trẻo, rộn ràng, như chính giọng nói của lũ trẻ trong trường học. Chim non không chỉ là ẩn dụ cho trẻ thơ, mà còn tượng trưng cho sự sống mới, hy vọng mới, cho đất nước đang hồi sinh sau những năm tháng đạn bom. Cả đoạn thơ như một khúc nhạc đồng quê dịu dàng, nơi cảnh vật và con người hòa quyện trong sự sống tươi đẹp của mùa xuân, của hòa bình.